Γιατί όλοι ψήνουμε ψωμί σήμερα;

Πίσω στον 19ο αιώνα με DIY νοσταλγία!

Στην πρώτη καραντίνα, από τα πρώτα πράγματα που άρχισαν να εξαφανίζονται στα σούπερ μάρκετ του πλανήτη ήταν το αλεύρι. Όχι ότι και τώρα δεν υπάρχει μεγάλη κατανάλωση. 

Άραγε, τι κάνει όλος αυτός ο κόσμος με τα σακιά αλεύρια που αποθηκεύει και τις ποσότητες μαγιάς που στοκάρει; Ή μήπως σκουπίζεις κι εσύ αυτή τη στιγμή τα χέρια σου και διαβάζεις το άρθρο όσο περιμένεις τη ζύμη σου να φουσκώσει;

Μάλιστα, αυτή είναι μία από τις απαντήσεις για τη χρήση των συγκεκριμένων υλικών. Ζυμώνουν… Έχουν σηκώσει τα μανίκια, έχουν κατεβάσει τον τσελεμεντέ ή όλες τις τελευταίες συνταγές που βρήκαν στο διαδίκτυο και έχουν ριχτεί σε έναν άνευ προηγουμένου διαγωνισμό για το ποιος θα φτιάξει το καλύτερο ψωμί ή τα περισσότερα φύλλα για πίτες (κάτι που αποδεικνύεται περίτρανα με μια απλή περιήγηση σε λογαριασμούς προφίλ Facebook και Instagram). 

Από την αρχή των περιοριστικών μέτρων, στα περισσότερα κράτη που εφαρμόστηκαν, δεν υπήρχε ο φόβος ότι θα κλείσουν τα μαγαζιά τροφίμων ή ότι θα υπήρχαν προβλήματα στην τροφοδότηση των καταστημάτων με είδη πρώτης ανάγκης. Οι φούρνοι και τα ζαχαροπλαστεία δεν έκλεισαν.

Κι αν σκέφτεσαι ότι ο κίνδυνος και ο φόβος να κολλήσουν τον κορωνοϊό στο σούπερ μάρκετ ή μέσω τροφών που αγοράζουν απέξω κάνει τους ανθρώπους αυτή τη στιγμή να αρματώνονται με αλεύρι και να είναι το «ψωμί» ένας από τους πιο δημοφιλείς όρους στις μηχανές αναζήτησης, δεν είναι αυτός ο κύριος λόγος για τη νέα τους ενασχόληση.

Στην Αμερική ξύπνησαν συλλογικές μνήμες από πανδημίες που είχαν ξεσπάσει αιώνες πριν, ενώ στα εδώ κι επί τ’ αυτά το κατοχικό σύνδρομο είναι κάτι που θα χρειαστεί μερικές γενιές ακόμα για να εξαλειφθεί, αν δηλαδή εξαλειφθεί ποτέ εντελώς.

Όμως, ούτε το συλλογικό υποσυνείδητο είναι αυτό που βρίσκεται πίσω από την παγκόσμια «συνωμοσία» του ζυμώματος. Ούτε κάποιο περίσσευμα χρόνου οδηγεί τους ανθρώπους σε μια αρχαία τέχνη. Άλλωστε, κακά τα ψέματα, ελάχιστοι βρέθηκαν ξαφνικά με τόσο παραπανίσιο ελεύθερο χρόνο ώστε έτσι απλά να το ρίξουν στο ζύμωμα… Αν το θέμα ήταν η διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, καθένας θα έβρισκε κάτι άλλο… ένα διαφορετικό χόμπι ή πάθος…

Υπάρχουν πολλοί που μπήκαν σε αυτό το τριπάκι, οι οποίοι ποτέ πριν δεν είχαν μπει στη διαδικασία να μάθουν πώς φτιάχνεται το ψωμί (πολλοί δεν το έτρωγαν καν), πόσω μάλλον να το φτιάξουν με τα χεράκια τους. Έστω κι αν γίνεται πλέον εύκολα και πολύ διασκεδαστικά, ειδικά αν χρησιμοποιήσεις μία κουζινομηχανή.

Αυτή τη στιγμή, παρόλο που υπάρχει το internet κι η τεχνολογία, τα οποία μπορούν να καλύψουν τις περισσότερες από τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου, γίνεται ολοφάνερο ότι αυτά δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο αίσθημα ασφάλειας που θέλουν να νιώθουν οι άνθρωποι σε περιόδους έκτακτης ανάγκης. Όταν ο άνθρωπος νιώθει να απειλείται, ξυπνάει το ένστικτο της επιβίωσης. Ο όρος «ψωμί» είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη ζωή, την επιβίωση, την τροφή. «Να μάθεις να βγάζεις το ψωμί σου», με αυτή την επωδό μεγαλώνουμε. Ή «τα ‘φαγε τα ψωμιά του» λέμε για να δηλώσουμε το τέλος που πλησιάζει. Φράσεις (υπάρχουν και πολλές ακόμα) που αποδεικνύουν το πόσο άρρηκτα συνδεδεμένο είναι το ψωμί με την ίδια μας τη ζωή.

Ταυτόχρονα, όμως, σε κρίσιμες περιόδους ο άνθρωπος θέλει να νιώθει όσο περισσότερο μπορεί αυτάρκης – και ξέρει ότι η τεχνολογία μπορεί ανά πάσα στιγμή να τον προδώσει αντί να του προσφέρει καταφύγιο. Από την άλλη, η παράδοση είναι εδώ. Είναι πάντα εδώ και προσφέρει δοκιμασμένες λύσεις που έχουν αντέξει στον χρόνο. Όταν το μέλλον μοιάζει δυσοίωνο, οι άνθρωποι επιστρέφουν στην ασφάλεια του παρελθόντος, γυρίζουν στις ρίζες τους ψάχνοντας ασφάλεια και παρηγοριά. Και συνήθως τη βρίσκουν.

Είτε το τρως είτε όχι, το να μπορείς να φτιάξεις το ψωμί με τα χέρια σου σε κάνει να νιώθεις ατρόμητο/η, σου ανεβάζει την αυτοπεποίθηση και σου δίνει δύναμη. Επιπλέον, δίνει μια πηγή εκτόνωσης στα χέρια σου. Με απλά υλικά, νερό, αλεύρι και μαγιά, φτιάχνεις κάτι που τρώνε σχεδόν από πάντα, έστω με παραλλαγές, σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας. Το πλάσιμο και το ζύμωμα επίσης λειτουργούν εντελώς ψυχοθεραπευτικά, όπως άλλωστε και οι περισσότερες χειρωνακτικές ασχολίες. Αδειάζει το μυαλό. Παράλληλα, σε μια εποχή που δεν επιτρέπεται το άγγιγμα και η επαφή, που τα δάχτυλα υποφέρουν από το συχνό πλύσιμο ή κρύβονται πίσω από γάντια, το να βρίσκεις διέξοδο στο ζύμωμα είναι ένα δώρο αγάπης για τα χέρια σου που αισθάνονται πιο χρήσιμα από ποτέ και ξεπερνάνε το στρες του ότι έχουν γίνει μεταφορείς μικροβίων και ιώσεων.

Αν δεν σε έχουμε ήδη πείσει για το γιατί αυτή τη στιγμή το να φτιάχνεις ψωμί είναι η απόλυτη τάση, όταν δεις στο φούρνο σου πώς γίνεται και κυρίως πώς φουσκώνει το ψωμί την ώρα που ψήνεται, δεν θα χρειαστεί να πούμε ούτε λέξη παραπάνω…